Nagroda Literacka „Europejski Poeta Wolności” została ustanowiona przez Miasto Gdańsk w 2008 roku. Jej celem jest wyróżnienie wybitnych artystycznie zjawisk poetyckich podejmujących temat szeroko rozumianej wolności, jednocześnie charakteryzujących się wybitnymi wartościami artystycznymi.
Przyznawaną co dwa lata nagrodę (statuetkę oraz 100 000 PLN) otrzymuje żyjący poeta z kraju europejskiego, który zdaniem jury w najbardziej oryginalny sposób pisze o wolności rozumianej w kategoriach osobistych, politycznych, religijnych oraz jako prawo do ekspresji intelektualnej, uczuciowej i zmysłowej.
Od drugiej edycji konkursu ustanowiona została Nagroda dla Tłumacza w wysokości 10 000 PLN. Wszystkie nominowane tomy są tłumaczone i wydawane drukiem. Każdy może się z nimi zapoznać przychodząc do Instytutu Kultury Miejskiej, gdzie dostępne są wszystkie do tej pory wydane w ramach konkursu tytuły. Laureaci Nagrody są ogłaszani po finalnym posiedzeniu Jury Konkursu, w skład którego wchodzą: Krzysztof Czyżewski, Agnieszka Holland, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz jury), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg i prof. Krzysztof Pomian (przewodniczący kapituły).
Festiwal Literatury Europejski Poeta Wolności poprzedzający ogłoszenie laureata Nagrody, to kilkudniowe święto poezji dla mieszkańców Gdańska, z wydarzeniami otwartymi na różne grupy odbiorców, dorosłych i dzieci. To debaty, pokazy filmowe, koncerty, happeningi, gry miejskie, warsztaty i spotkania z poetami oraz tłumaczami.
Laureaci
2016: Ana Blandiana za tom „Moja ojczyzna A4; Nagroda dla Tłumacza: Joanna Kornaś-Warwas
2014: Dorta Jagić za tom „Kanapa na rynku”; Nagroda dla Tłumacza: Małgorzata Wierzbicka
2012: Durs Grünbein za tom „Mizantrop na Capri”; Nagroda dla Tłumacza: Andrzej Kopacki
2010: Uładzimier Arłoŭ za tom „Prom przez kanał La Manche”
